सम्झनामा नारायणगोपाल

काठमाडौं, बीस वर्षघिको एक सा“झ नारायणगोपाल हङकङस्थित बीएफबीएच रेडियोमा गाउ“दै थिए-मेरो सानो संसार तिमीलाई अटेन, मेरो घाम र जून तिमीलाई रुचेन...
त्यसको दर्ुर्ुइ वर्षै उनी दिवंगत भए । ब्रिटिस गोर्खा सैनिकद्वारा सञ्चालित रेडियोमा रर्ेकर्ड गरिएको त्यो गीत त्यत्तिकै थन्कियो ।
पछि कार्यक्रमप्रस्तोता किशोर गुरुङमार्फ त्यो 'रफ' गीत काठमाडौं आइपुग्यो । दिव्य खालिङको शब्द र संगीत रहेको गीत लामो समय ओझेलमै रह्यो । केही महिनाअघि दिव्यकै स्मृति सभामा उनकी पत्नी ग्रेस खालिङले यसबारे बताएपछि सबै छक्क परेका थिए । नारायणगोपालले गाएको त्यही अन्तिम गीत बिहीबार शैलेश सिंहको स्वरमा र्सार्वजनिक गरियो ।
'ग्रेस भाउजूले अनुमति दिएपछि गाएको हु“' 'स्वर सम्राट्' को १८ औं जयन्ती अवसरमा गाउ“दै शैलेशले भने, 'पुरानो र ऐतिहासिक गीत गाउन पाएकोमा दंग छु ।'
नारायणगोपाल संगीत कोषले गरेको कार्यक्रममा स्वरसम्रँट्को 'वनै खायो डढेलोले...' गीतसमेत समेटिएको एल्बम 'सन्धि' र्सार्वजनिक गर्न पनि भ्याए
शैलेशले । 'वनै खायो डढेलोले' गाउनचाहि“ पेमला गुरुवाचार्यले नै अनुमति दिएको उनले बताए ।
नारायणगोपालको सम्झनामा महाराजगन्ज चोकमा आस्था कला केन्द्रले कर्न्र्सट गरिरहेकै बेला शैलेश भने कोषको आ“गनमा आयोजित स्मृतिसभामा स्वरसम्राट्कै गीत सुनाइरहेका थिए । उनले अर्केस्टामा 'कहिलेकाही“ म हा“स्छु, धेरबेर म हा“स्छु,' 'माया दियौ, मायाजस्तो चिज पनि लुकाएर किन दियौ' लगायत गाउ“दा नारायणगोपाललाई नजिकबाट चिनेका नगेन्द्र थापा, फत्तेमान, दीपक जंगम, प्रकाश सायमीलगायत भावुक बने ।
'उनी आधुनिक नेपाली संगीतका अघोषित राजदूत हुन्,' सायमीले भने, 'प्रवासमा नेपाली संगीत फैलिनुमा उनको ठूलो देन छ ।' १९९६ मा काठमाडौंको किलागलमा जन्मेका गोपालले २०१७ मा पहिलोपटक 'स्वर्ग्र्ाा रानी मायाकी खानी' गीत गाएका थिए । उनी २०१८ मा दार्जिलिङ पुगेका थिए । गोपाल योञ्जनस“ग मीत लाएपछि त्यहा“बाट योञ्जन र योञ्जनका संगीतसहित उनी काठमाडौं फिरे ।
तीनताक दार्जिलिङमा गोपालको प्रभाव यस्तो थियो कि उनले तारादेवीस“ग 'ए कान्छा ठट्टैमा यो बैस जाने भयो..' गाएको केही समयमै गोपालको 'कान्छा' प्रभाव अम्बर गुरुङको 'ए कान्छा मलाई सुनको तारा खसाइदेऊ न...' र शरण प्रधान र अरुणा लामाको 'हेर न हेर न कान्छा, डा“डामा फूलले ढाक्यो...' मा देखा पर्‍यो ।
'नारायण गोपालले नै पहिलोपटक कान्छा शब्द प्रयोग गरेका थिए,' सायमीले सुनाए ।
लामो समय सांस्कृतिक संस्थानका महाप्रबन्धक बनेका नारायणगोपाल 'बागिना' पत्रिकाको सम्पादकसमेत थिए । २०४७ मंसिर १९ मा दिवंगत उनका 'पोखिएर घाम झुल्का', 'म त लालीगुरा“स भएछु,' 'यो सम्भिmने मन छ', 'अल्झेछ क्यारे पछ्यौरी', 'एउटा मान्छेको मायाले कति', 'विरही माया अधुरो रह्यो', 'लौ सुन म भन्छु मेरो राम कहानी', 'जाग जाग चम्क हे नौजवान हो' लगायत सयौं सदाबहार गीत छन् ।
कोषले बिहीबारै स्वरसम्राट् स्मृति पुरस्कारबाट सीतारवादक नरेन्द्र बाटाजूलाई सम्मान गर्‍यो । २५ हजार रुपैया“को पुरस्कारबाट यसअघि प्रेमध्वज प्रधान, झलकमान गर्न्धर्व, दीप श्रेष्ठ, शुभबहादुर सुनामलगायत सम्मानित भइसकेका छन् । काठमाडौंको वटुमा ६६ वर्षघि जन्मेका बाटाजू हाल पmान्समा छन् । उनको अनुपस्थितिमा पुरस्कार कवयित्री उषा शेरचनले ग्रहण गरेकी थिइन् ।
'कोषलाई जीवित राख्न हरेक वर्षसम्मान दि“दै आएका छौं,' कोष अध्यक्ष्ँ नगेन्द्र थापाले भने, 'नारायणगोपालका गीतहरूको संग्रहालय गीतगंगा पनि बन्दै छ ।'
पुरस्कृत संगीतकर्मी बाटाजूले २५ हजारबाट एक रुपैया“ राखेर बा“की 'गीतगंगा' का लागि सहयोग गरेको कार्यक्रममा बताइयो ।